Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

ΠΡΟΛΟΓΟΣ


Η σπουδαιοτάτη αυτή βιογραφία του Γεωργίου Καραϊσκάκη, γραφείσα
παρ' ανδρός όστις μετέσχε των δύο τελευταίων μεγάλων
εκστρατειών του ηρωϊκού στρατάρχου και υπηρέτησεν υπ' αυτόν ως
έμπιστός του γραμματεύς και συμμαχητής, είναι η μόνη αυθεντική
έκθεσις περί του βίου και των έργων του βαθυγνώμονος και
γενναιοκάρδου Ρουμελιώτου, όστις υπήρξεν η πρώτη στρατιωτική
μεγαλοφυία της νεωτέρας Ελλάδος. Το έργον του Δημητρίου
Αινιάνος εχρησίμευσεν αργότερα ως η κυριωτέρα πηγή εις την
γνωστήν βιογραφικήν μελέτην του ιστορικού Κ. Παπαρρηγοπούλου.
Υπάρχει όμως και παλαιοτέρα, πολύ σύντομος, βιογραφία του
Καραϊσκάκη γραφείσα υπό του αγωνιστού Γ. Γαζή (1), η οποία
περιέχει πληροφορίας τινάς μη υπαρχούσας εις το έργον του
Αινιάνος. Ο Καραϊσκάκης λοιπόν, κατά τον Γαζήν, εγεννήθη από
γονείς καλούς. Η μητέρα του ήτον αδελφή του Κώστα Δημισκή και
πρώτη εξαδέλφη του καπετάν Γώγου Μπακώλα. Ανετράφη εις την
Αυλήν του Αλή πασά και εχρημάτισεν εις την δούλευσίν του έως
εις τον αποκλεισμόν του. Με τον Κατσαντώνην όταν ήτον, εφόνευσε
με το χέρι του τον αδόμενον ντερβέναγα Βεληγκέκα. Όταν ο Αλή
πασάς επήγεν εις το Βιδίνι κατά του Πασβάντογλου, ο Καραϊσκάκης
άφησε τον Αλή πασά και εγύρισε με τον Πασβάντογλου κλεισθείς
εις το Βιδίνι μήνας τρεις. Και δια να μη γνωρισθή ότι ήτον
χριστιανός, μετωνομάσθη Καραλής. Όταν όμως εβγήκεν από το
κάστρον και τον έβαλεν εις το χέρι ο Αλή πασάς, τον έστρωσεν
εις τον φάλαγγα και του έδωκεν εις τα ποδάρια ξυλιαίς χίλιαις.
Άλλην μίαν φοράν τον έβαλεν εις την φυλακήν εις τον άλυσον και
εις το κούτσουρον χρόνους δύο. Πολλάκις όμως τον επεριποιήθη
και τον εδιόρισεν επί κεφαλής σημαντικών στρατευμάτων και
εκδουλεύσεων, πολιτευόμενος αυτόν έως εις τον αποκλεισμόν του.

Περί του στρατιωτικού χαρακτήρος του Καραϊσκάκη ιδού τι γράφει
ο Γαζής·

«Βάσιν είχε το πώς να κερδαίνη την αγάπην και σέβας των
στρατευμάτων.

Το να γνωρίζη εις πόσον βαθμόν φιλοτιμίας ευρίσκεται ο καθείς.

Από ποία πάθη κυριεύεται ο καθείς.

Όσους εγνώριζεν ικανούς του να τον βλάψουν ή να τον ωφελήσουν,
επάσχιζε να τους κερδαίνη ή με το πουγγί ή με το σπαθί.

Εβράβευε τους αξίους και ανδραγαθούντας με άττια, με άρματα, με
γρόσια, με βαθμούς, γινώσκων ότι όπου άθλα αρετής πρόκεινται,
εκεί και άνδρες αγαθοί γίνονται, κατά το ρητόν.

Προικισμένος ων με όλα τα φυσικά και τυχηρά προτερήματα, όσους
εγνώριζε φιλοτίμους και φιλοδόξους, ερέθιζε την φιλοτιμίαν τους
τόσον με τους επαίνους και κατηγορίας, ώστε πολλοί ηναγκάζοντο
ή να φανούν άξιοι των επαίνων του, ή να φύγουν απ' αυτόν, διά
να μην ακούουν τας κατηγορίας του· διότι οι έπαινοί του
ανέβαινον έως τρίτου ουρανού και αι κατηγορίαι του έως τα
καταχθόνια, ή, τολμώ ειπείν, έξω του παντός. Η ευφράδειά του
και η συναναστροφή του ήτον έν θέατρον και πολλάκις οι
στρατιώται χάσκοντες εις τας κομψότητας και αστειολογίας του,
αλησμονούσαν να γευματίσουν. Ήτον μεγαλόδωρος και ευεργετικός,
μεταδοτικώτατος και χαριστής· το φλωρί το εθεωρούσεν ως οβολόν
εις τας χρείας του. Είχε νουν εφευρετικόν και γεννητικόν και
φυσικήν ρητορείαν. Πολλάκις έπλαττε ψεύματα τεχνικώτερα της
αληθείας και εξουθένωνε την αλήθειαν ως ανυπαρξίαν. Ελάττωμα
μόνον είχε την οξυθυμίαν· είχεν όμως πάντοτε ειλικρινή καρδίαν.
Η Τουρκία όλη τον είχεν εις μεγάλον θαυμασμόν και ωνόμαζεν
αυτόν Ρούμελη και Μώρα βαλεσί, ο εστιν ηγεμόνα της Ελλάδος. Οι
Αλβανοί μάλιστα ομνύουν εις το όνομά του. Περιηγούμενος προ
οκτώ μηνών εις την Ευρωπαϊκήν Τουρκίαν, ήκουσα πολλάκις εις την
Αλβανίαν, όταν πιάνωνται εις εμφύλιον πόλεμον αναμεταξύ των οι
Αλβανοί, φοβερίζοντες ο ένας τον άλλον, να λέγουν· «Ντάλε!
ντάλε! τιέ σιότζι νιέρ ντουφέκ Καραϊσκάκιτ», ήγουν «στάσου,
στάσου, να ιδής μια φορά ντουφέκι του Καραϊσκάκη».

Ιδού τι και ο Σπυρ. Τρικούπης αναφέρει περί του Καραϊσκάκη εις
τον λόγον, τον οποίον απήγγειλε την 24 Απριλίου 1827, μετά τον
θάνατον του στρατηγού· «Άτρομος πάντοτε εις τους πολέμους,
ατρομώτερος πολύ εφάνη καθ' ο διάστημα ήτον αρχηγός των κατά
την Στερεάν Ελλάδα στρατευμάτων· τότε είχε ψωμί και αυτός, όταν
είχαν και οι αγαπητοί του Έλληνες· η κλίνη του ήτον κλίνη απλού
στρατιώτου· πρωταγωνιστής επαρουσιάζετο, και την τιμήν του
αγώνος όλην την απέδιδεν εις άλλους· ενθουσιασμένος διά την
παληκαριάν, ως παληκάρι και ο ίδιος, την ετιμούσεν όπου την
έβλεπε και την αντάμειβε πλουσιοπάροχα· τους γνωστούς διά την
ανδρείαν τους έκραζε κατ' όνομα, όταν εξεσπάθωνεν εν καιρώ
μάχης, διά να τον ακολουθήσουν· έβγανε τα πιστόλια του από την
μέσην του και με αυτά εις ανταμοιβήν παληκαριάς εστόλιζε του
παληκαριού την μέσην· έλυε την ζώνην του και έδιδεν εις τας
ανάγκας του πολέμου και το ύστερον νόμισμά του».

Ο δε Παναγιώτης Σούτσος εις τον πανηγυρικόν της 25 Μαρτίου 1846
ως εξής περιγράφει τον ηθικόν και φυσικόν χαρακτήρα του μεγάλου
Καραΐσκου· «...Ο ανήρ αυτός έχων νουν ακατέργαστον, αλλά
γεννητικώτατον και οξύτατον, άμοιρος ων παιδείας, αλλ' αγαπών
και τιμών τους πεπαιδευμένους, φιλάσθενος, αλλά καρτερικώτατος
εις τας σκληραγωγίας, δαπανών αφειδώς την ιδίαν περιουσίαν εις
τας δημοσίας ανάγκας, εκθέτων τους περί αυτόν εις τους υπέρ
πατρίδος κινδύνους και πρώτος αυτός εκτιθέμενος,
στρατηγηματικώτατος απάντων και των πάντων τας στρατιωτικάς
γνώμας ακούων και σταθμίζων, ακόρεστος δόξης και ονόματος . . .
. Ανάστημα μέτριον, σώμα ισχνόν, χρώμα υπομέλαν, μέτωπον πλατύ,
ευρεία εστία σκέψεως, οφρείς πυκναί και πλήρεις μεριμνών,
ελαιόμαυροι και μικροί οφθαλμοί, αλλ' αστράπτοντες, αιθέριόν τι
πνεύμα υποφουσκώνον τους μυκτήρας του και διακεχυμένον εις όλον
το πρόσωπον αυτού... κόμη ως χαίτη λέοντος . . .».

Ηδικήθη μέχρι σήμερον το όνομα και η μνήμη του Καραϊσκάκη. Το
μέγα και σημαντικόν έργον αυτού δεν κατέλαβεν εις την
συνείδησιν του έθνους την αρμόζουσαν αυτώ θέσιν. Προς τον
σκοπόν ακριβώς τούτον παρέχομεν εις το κοινόν την βιογραφίαν
του μεγαλοφυούς «Γυιού της Καλόγριας», ευχόμενοι να καταστή
αύτη πανελλήνιον ανάγνωσμα και να χρησιμεύση ως αφορμή
θετικωτέρας εκδηλώσεως της προς τον Καραϊσκάκην εθνικής
ευγνωμοσύνης. Διότι τώρα, ότε αι Αθήναι απέκτησαν τον ανδριάντα
του ετέρου των μεγάλων του Αγώνος στρατηλατών, του Κολοκοτρώνη,
επιβάλλεται νομίζομεν, εις την Πρωτεύουσαν μάλιστα του
Ελληνικού Κράτους, υπέρ της οποίας ηγωνίσθη και απέθανεν ο
Καραϊσκάκης, πάσα ενέργεια προς ίδρυσιν μνημείου αξίου της
δόξης αυτού, το οποίον θα ζωντανεύη μεν προ των ομμάτων ημών
και των μεταγενεστέρων το ηρωικόν παράστημα του Καραϊσκάκη, θα
τιμά δε την πατρίδα ως διαφυλάττουσαν εν τη καρδία αυτής ιεράν
την προς τους δημιουργούς της ελευθερίας της ευγνωμοσύνην.

                                               Ι. Βλαχογιάννης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου